UZUN POZLAMA

UZUN POZLAMA ve PÜF NOKTALARI

Uzun pozlama nedir, Gece – Gündüz uzun pozlama nasıl yapılır, uzun pozlamada makine değerleri nasıl olmalıdır gibi soruların üzerinde durduktan sonra da uzun pozlama örneklerine de yer vererek yazımızı bitireceğiz.

Uzun Pozlama Nedir?
Uzun pozlama çekim tekniklerine geçmeden önce; ‘uzun pozlama nedir‘ kısaca tarif etmek istiyorum: Enstantane değerini (pozlama süresini) uzun tutarak, nesneleri hareket edercesine fotoğraflamak olarak tanımlayabiliriz. Yavaş ya da hızlı hareket eden nesnelerin yansıttığı ışık kullanılarak fotoğrafa hareket etkisini katılır. Canon Nikon Sony veya Samsung… hangi marka makine ile çekerseniz çekin, enstantane değerinin (pozlama süresinin) uzun olması gerekir. Uzun pozlamalarda bir fotoğraf 1 sn ile 1 saat arasında çekilmektedir.

Yıldızların gece gökyüzünde çizdiği ahenkli ışık çizgiler, şelalelerin kadifemsi akışları, arabaların farlarının yol üzerindeki ışıklı çizgileri ya da bulutların gökyüzündeki yürüyüşleri uzun pozlama örneklerindendir. Uzun pozlanarak oluşturabileceğimiz bu tarz kompozisyonlarda dikkat etmemiz gereken en önemli nokta perde hızıdır. Uzun pozlamalar için gerekli olacak çekim hızı çok yavaş olmalıdır.

Bahsettiğimiz hızı fotoğrafa yeni başlayanlara anlatabilmek için özel bir açıklama yapmakta fayda görüyorum. Karşılaştığım yeni başlayan birçok amatör fotoğrafçı dostumuz bu hızı anlamakta zorlanıyor. Bilindiği üzere genellikle elde fotoğraf çekebileceğimiz enstantane hızı saniyenin 1/8000 ile 1/30u arasındadır. Düğmeye (deklanşör) bastığımız zaman bu hızlarda çekilir fotoğraf. Elde çekim için 1/30 sn ancak yeterli olacak. Hadi zorladık zorladık 1/5 sn yaptık. Yine de çekim hızını, hızlı olarak algılarız ve fotoğrafın çekilebildiğini hissederiz. Fakat uzun pozlamalarda bu hız 1 saat ile 30 sn arasında (çok nadiren 5 sn falan da düşebilemekte) değişir. Yani fotoğraf makinesi bir fotoğrafı çekebilmek için binlerce saniye zaman harcar. İşte bu kadar uzun süre geçtiği için bu tekniğe uzun pozlama denir.

Fotoğraflarımıza bambaşka bir etki kazandıran uzun pozlamanın birkaç önemli noktası var. Şimdi bunları inceleyelim:

Uzun Pozlamanın Püf Noktaları 1: Işığın Azaltılabilmesi
Uzun pozlama gündüz ya da gece yapılabilir. Önemli olan sensöre düşen ışığın azalmasını sağlamaktır. Gece zaten karanlık olacağından sorun olmaz. Asıl soru ‘gündüz uzun pozlama nasıl yapılır ‘ olacaktır. Etken faktör gündüz güneşinde ışığın azaltılmasını sağlayabilmektir. Işığın azaltılabilmesinin birkaç farklı yolu vardır. İster bunları tek tek kullanın isterseniz hepsini bir kullanın. Tercih size kalmış.

1. İlk metot ND (yoğunluk ) filtresi kullanmaktır. Farklı derecelerde yoğunluk filtreleri vardır. Kompozisyonunuza göre tercihte bulunun. Işığı 10 durağa kadar kısabilen filtreler vardır. Bu şu anlama gelir: Örneğin normal filtresiz durumda seçtiğiniz diyafram ile enstantane değeri 1/200 olarak belirlendi. Eğer 10 durak nd filtre takarsanız; (sırası ile 1/100, 1/ 50, 1/25, 1/13, 1/6, 1/3,1/2, 1, 2,) 4 sn ye kadar perde hızının düşürebilirsiniz.

2. ND filtreniz yoksa CPL yani polarize filtreler de ışığı kırarlar. Yaklaşık 3 ile 5 durak arası perde hızını düşürebilirsiniz.

3. Lensinizi kısık diyaframda kullanın. Örneğin 50mm f1.8 lens var ise minimum diyafram kısıklığı muhtemelen f16 olacaktır. F1.8 yerine f16 ı kullanmak uzun pozlamalarda 7 durak avantaj sağlar. Birde çantanızda daha kısık diyaframlı bir lens varsa onu da tercih edebilirsiniz. Kit lensler genellikle f32 ye kadar kısılabilir ve bu da f16 ya göre size 2 tam durak avantaj sağlar. Fakat fotoğraf kalitesi için unutulmaması gereken bir durum daha var: Ben mecbur kalmadıkça en kısık diyafram kullanmayı uygun bulmuyorum. Fotoğrafın keskinlik başta bir çok yönden kalitesini düşürüyor. İki durak öncesinde bırakabilirsiniz.

4. İSO değerinize dikkat edin. Siz ışığı engelledikçe İSO otomatikte kalmışsa artacaktır. Hem kalitenin hem de pozlama süresinin yüksek olabilmesi için İSO değerinin minimumda olması uygundur. İstenirse bir durak üst tercih edilebilir.

Işığı azaltabilmek için yukarıda saydıklarıma ilaveten sizin aklınıza gelecek bir yöntem varsa onu da kullanabilirsiniz.

Uzun Pozlamanın Püf Noktaları 2: Makinenin Sabitlenmesi
Uzun pozlamaların olmazsa olmazlarından biri de fotoğraf makinesinin sabitlenmesidir. En iyi sabitleme yöntemi üçayak kullanmaktır. Hem sabitlemedeki avantajı ile hem de yön değiştirerek kadrajlama için sağladığı avantaj yönü ile çok kullanışlıdır.

Eğer üçayak yok ise sert bir zemin üzerinde sabitlemek için uğraşmak gereklidir. Bir kayanın ya da taşın üzerine konulabilir. Tripottaki gibi kolay kullanımı olmasa da o anda hayat kurtarabilir. Aynı zamanda taşıma çantasını da sabitlemek için kullanmak farklı bir alternatif olabilir.

Uzun Pozlamanın Püf Noktaları 3: Kumanda veya UZAKTAN Kontrol

Bilindiği gibi, fotoğraf makineleri 30 sn ye kadar otomatik çekim sağlarlar. 30 sn üzeri çekim yapılacaksa ki, uzun pozlamaların birçoğu 30 sn den çok daha uzun sürer; mutlaka bir kumanda kullanılması gerekir. Son zamanlarda piyasadaki makinelerin vazgeçilmez özelliği olan wifi tam da bu esnada çok işe yarayabilir. Telefonunuzdan ya da tabletinizden enstantaneyi rahatlıkla kontrol edebilirsiniz. Bir nevi kumanda gibi kullanabilirsiniz. Wifi kullanırken dikkat edilmesi gereken en önemli noktalardan birisi telefonunuzun ve fotoğraf makinenizin pillerinin daha hızlı bitecek olması ve uzun pozlama esnasında her şeyi berbat edebilecek olmasıdır.

Uzun pozlamalarda, kalitenin daha üst seviyede olması için gecikmeli çekim kullanılmalıdır. 2 sn veya 10 sn gecikmeli çekim kullanılabilir. Böylece tripod üzerindeki elimizin titreşimi en aza indirilebilecektir.

Uzun Pozlama Ayarları ile ilgili Diğer Noktalar:

**Uzun pozlamalarda fotoğraf makinelerinin veya objektiflerin varsa titreşim engelleyicilerini kapatın. Makinelerin titreşim engelleyicileri çekim boyunca aktif olunca üçayak üzerinde istenmeyen titreşimler oluşabilir. Muhakkak sarsıntı engelleyiciler kapatılmalıdır.

**Çekimleri RAW formatında yapmak her zaman faydalı olacaktır. Fotoğraf üzerinde daha kaliteli oynamalar ham formatta yapılır.

**Uzun pozlamalar manüel modda çekilmelidir. Tüm ayarları kendiniz kontrol edebilmelisiniz. Ayrıca uzun pozlamalarda BULB modu ile çekilir ki, bulb sadece Manüel modda aktif olur.

**Eğer uzaktan kumanda kullanacaksanız, bulb kilitlemeli kumanda almanızda fayda var. Böylece sürekli düğmeye basmak zorunda kalmazsınız, kumandadan deklanşörü kilitleyip bırakırsınız.

**Uzun pozlamaları gece yapmak daha zordur ve fazlaca emek gerektirir. Hazırlanması bile dakikalarca sürer. Gece çekiminde, uzun süreceğini düşünerek zamanında mekânda olmanız çok önemlidir. Örneğin bir yıldız uzun pozlaması en az 30 dk sürer. Bir de uzun pozlama gürültü giderme kapatlmamışsa fotoğraf makinesinin kaydı tamamlaması için 30 dk kadar bir süre geçecektir. 1 kare için en az 1 saat süre harcayabileceğinizi unutmayın ve hazırlıklarınızı buna göre yapın. 2. bir kare için çekim şartları da müsait olmayabilir. Örneğin ay kadraja girebilir. Ayın bırakın kadraja girmesini, yakınlarında bile olması tüm her şeyi berbat edecektir. Çekime çıkmadan önce güvenilir bir kaynaktan o geceki ayın pozisyonu da kontrol edilmelidir. Ayın gökyüzünde olmaması en iyisidir. Eğer tam tepede ise kadraja girmese dahi uzun pozlamada istenilen sonuca ulaşılamaz.

Gece Uzun Pozlamalarda Deneme Çekimi

**Gece uzun pozlama çekiminde deneme çekimi yapmak çok önemlidir. uzunca bir zamanı harcayacağınız fotoğrafın doğruluğu adına çok yararlı olacaktır. İster elektronik olsun ister optik olsun vizörde kocaman bir karanlıktan başkasını göremezsiniz. Dolayısı ile deneme çekimi yapmak gereklidir. Deneme çekimi için makinenizi üçayak üzerine yerleştirdikten sonra A modunda, en yüksek iso değerinde, en açık diyaframda bir çekim yaparak kadrajınıza nelerin gireceğini görebilir ve gerekiyorsa tekrar kadrajlama yapabilirsiniz. Yıldız uzun pozlama ve Samanyolu pozlama için diğer bir yazıma buradan göz atabilirsiniz.

**Uzun pozlamalarda kadrajınıza sabit ışık kaynaklarının girmemesine çok dikkat etmelisiniz. Uzaktan azıcık görünenler dahi pozlamanın sonunda ekranda kocaman parlaklık oluştururlar. Mümkünse uzak yakın hiçbir sabit ışık kaynağını kadraja sokmamak gerekir.

**Uzun pozlamalarda kadraj alınırken, ışık kirliliği olmayan bölgeler tercih edilmelidir. Işık kirliliği, gökyüzünde ve bir yerleşim yerinin üzerinde oluşan hafif parlak tabakadır. Fakat gece pozlamalarında bu hafif parlak tabaka çok parlak şekilde çıkacaktır. Arka planda asla olmaması gereken unsurlardan biridir.

**Lensi otomatik kullanmaktan kaçınmalısınız. Zaten zifiri karanlıkta otomatik netleme almak çok zordur. İşinizi şansa bırakmayın; Manüele alarak sonsuza netleme yapın ve bırakın. Otomatikte kalırsa netliğin kayması söz konusu olabilir ve tüm hazırlıkları çöpe atmanız gerekir.

**Farklı kompozisyonlar oluşturmak için fener, lazer ışığı gibi materyaller kullanabilirsiniz. Lazerle yazı ya da şekiller çizebilir, fenerle ışık boyaması yapabilirsiniz. Aynı zamanda yanıcı cam yünü gibi materyalleri yakarak ve hareket ettirerek şahane kompozisyonlar oluşturabilirsiniz.

Uzun Pozlamalrda Lens Seçimi Çok Önemlidir **Lens seçimine de dikkat etmelisiniz. Manzara tarzı fotoğraflar çekmek isterseniz geniş açı lensler vazgeçilmezdir. En azından kit lensin geniş açısını kullanabilirsiniz. Diyafram değeri kısılacağı için açık diyaframlı lensler olmasa da olur. Önemli olan kadrajlayacağınız alanın büyüklüğüne göre lens seçmek.

**Şimşek fotoğrafı gibi tehlikeli fotoğrafları çekerken de dikkatli olun. Fırtınanın göbeğine girmenize hiç gerek yok. Islanmanıza bile gerek yok. Bir mağara işinizi fazlası ile görecektir. Ayrıca ne pozu çekerseniz çekin gece fotoğraflarında hava gündüze göre daha serin olur. Kıyafetlerinizi ve ayakkabılarınızı hava durumu tahminine bakarak seçin. Bir fotoğraf için günlerce hasta olmak acı bir durumdur.

**Canon,Nikon Sony hangi marka makine kullanırsanız kullanın uzun pozlamanın ayarı mekana ve lense göre yapılmalıdır. Uzun pozlama şu ayarla yapılacak dediğimiz standart ayarlar yoktur. Yukarıda daha iyi bir uzun pozlama çekebilmeniz için naçizane tavsiyelerde bulundum ve kendi çektiğim bazı örnekleri exif verilerini vererek paylaştım. ayarları denme yanılma yolu ile de yapabilirsiniz. Zamanla deneme sayınız düşecektir.

** Uzun pozlama çok zevkli bir uğraştır. Binlerce liralık makinenizin olmasına da gerek yok ayrıca. Yukarıda bahsettiğim bir iki küçük ekipmanla ve en basit makine ile bile her yerde deneyebilirsiniz. Önemli olan denemekten vazgeçmemek, zaman ayırmaktır. Hatta artık uzun pozlamalar İphone ile yada bazı marka telefonlar ile de çekilebilmekte. basit bir app indirip işi bitiriyorsunuz. Ne pozlayacağınız da size kalmış artık. Uzun pozlamada ister yıldızları, ister şelaleyi, ister insanı, isterseniz bulutları çekebilirsiniz. Hatta yapay ışıklarla işi daha da eğlenceli hale getirebilirsiniz. Hayal gücünü zorlayabilecek kompozisyonlar çıkarmak sizin elinizde.

Uzun Pozlama Gürültü Giderme
**Gece pozlamalarında İSO ayarlarından uzun pozlama gürültü azaltma seçeneğini kapatmayı unutmayın. Zaten İso’yu en az seviyede tutmamız gerektiğini söylemiştik. Ayrıca İSO değerinin yüksek olması makinenizi fazlasıyla ısıtacaktır. Aynı zamanda işlemci de makineyi bir miktar ısıtabilir. Makinenizin ısısına dikkat edin. Çok kişi bilirim yıldızlara bakarken fotoğraf makinesinden yanık kokuları çıkan. Yazık olmasın sonra canım makinelere.

En önemlisini sona bırakıyorum: Güvenlik! Gece dağlarda-tepelerde yürümek, konaklamak sanıldığı kadar kolay değildir. Ayrıca yabani hayvanlara da dikkat etmelisiniz. Güvenliğinizden emin olmadan hiçbir şey yapmayın. Şakaya gelmez!!! Tecrübe konuşuyor:)

https://www.fotografmania.com/uzun-pozlama-puf-noktalari/

---