Fotoğrafta Bokeh

Günümüzde fotoğraf çekmek oldukça popüler ilgi alanı haline geldi, Fotoğrafta Bokeh nedir nasıl yapılır sorusu çeşitli görselleri izlerken içlerinde ilgimizi çeken ve hoşumuza giden fotoğrafın arka planında odak dışında kalan alanların karakteristiğinin belirlenmesi, çoğu kez de yuvarlak veya altıgen şeklinde olan bulanık ışık tanecikleri. Teknik olarak bunlara Japoncada kelime olarak bulanıklık anlamına gelen “bokeh” diyoruz. Yani kısaca “bokeh” tekniği ile çekimdeki amaç ana objenin arkasındaki alanı bulanıklaştırmaktır.

HANGİ OBJEKTİFLERLE: iyi veya kötü ” bokeh ” olgusu vardır. Bu olgu, kullanmış olduğumuz objektifin odak uzaklığı, objemize olan mesafemiz, objektifin geniş diyafram aralığı, diyaframın kıvrım özelliği, diyafram bıçaklarının sayıca çokluğu ve kullandığımız objektifin kalitesi doğrultusunda oluşmaktadır. İyi bir “ bokeh “ çekim için kısaca f değeri düşük yani büyük diyafram açıklıkları na sahip ve odak uzaklığı kural olarak 50mm den yukarı olan lensler (50mm f1.8 ya da 35mm f1.8 yada Canon EF 50mm f/1.4 USM gibi lensler ile başlayabiliriz.) ayrıca büyük bir sensöre (full frame) ihtiyacımız var.

Aslında tüm lensler farklı “ bokeh “ kalitesine sahiptirler. Bu tip lenslerin “ bokeh “ kalitesini etkileyen en önemli özellik sahip oldukları diyafram bıçaklarının sayısıdır. Lens ne kadar fazla diyafram bıçağına sahip olursa “ bokeh “ o denli yumuşak ve yuvarlak hatlara sahip olur. Bu genel olarak objektif fiyatı ile doğru orantılıdır. Örnek olarak Canon 50mm f1.8 lens 5 diyafram bıçağına sahip iken, Canon 85mm f1.2 USM Lens ise 8 diyafram bıçağına sahip olup kalite ve fiyatı da ona göredir.

“ bokeh “ etkisi özellikle makro ve portre çekimleri için çok önemlidir. Bazı görsellerde arka planın konudan ayrılması için gereklidir.

Lensin ne kadar bokeh verebileceğini nasıl öğrenebiliriz?

Lensin odak uzaklığını en açık diyafram sayısına böldüğümüzde ortaya çıkan sayı ne kadar büyük ise ” bokeh ” kalitesi de o oranda iyi demektir.

Örnek olarak;

Canon 85mm f1.2 USM L için —-> 85/1.2 = 71

Canon 50mm f1.8 —-> 50/1.8 = 28

Canon 15mm f2.8 —-> 15/2.8 = 5.5

Yukarıdaki yapmış olduğumuz örnek hesapta olduğu gibi arada oluşan farklardan “ bokeh “ kalitesini anlayabiliriz.

Ayrıca 12mm 2.8 gibi balıkgözü lenslerden “ bokeh “ oluşumu beklememeliyiz.

Konuya uzaklığın Bokeh olan etkisi:



Örnek olarak elimizde Canon 85mm f1.8 USM, diğerleri kadar pahalı olmayan 8 bıçaklı ve gayet iyi “ bokeh “ kalitesi aldığımız bir lens var.

85/1.8 = 47 (ortalama 50 diyelim.)

Bu lensin minimum netleme mesafesi 0,85 metredir.

50/0.85 = 60 gibi bir ” bokeh” değeri ortaya çıkıyor.



Objeden 1.5 metre uzağa gittiğimizi varsa yarsak.

Şimdiki değerimiz:

50/1.5 = 33 “ bokeh “ değeri olur.



Gördüğümüz gibi 60 dan 33 e yarıya yakın bir düşüm söz konusu oldu. Bu da “ bokeh “ kalitesini doğrudan etkileyip yükselten veya düşüren bir etken olur.

Sensör’ün etkisi nedir?

Bokeh kalitesine doğrudan etkisi olan diğer faktör ise sensör büyüklüğüdür. Yukarıdaki hesaplamamıza sensör boyutunu da eklersek:

85/1.8/0.85/1.6(crop faktörü) = 35. Gördüğümüz gibi 1.6 croplu makinede bokeh kalitesi full frame sensör’lü makinaya göre yaklaşık yarı yarıya düşüktür.

Niçin hep prime lensleri örnek gösterdik? Çünkü en geniş diyafram açıklığına sahip prime lenslerdir. Canon’un kalbur üstü lenslerinden 24-70 f2.8 USM’yi ele alırsak hesap aşağıdaki gibidir:

70/2.8 = 25 ve 24/2.8 = 8.5

Dolayısıyla yukarıdaki matematiksel sonuca göre “ bokeh “ değerinin 85mm f1.2 veya 135mm f2 gibi olan lens’lerde kalitenin gayet iyi olduğunu görebiliyoruz.

Şöyle bir soru sorabilirsiniz madem odak uzaklığı en büyük etkenlerden biriyse neden 600mm f4 yerine 50mm f1.4 gibi lensleri kullanıyoruz?

600 /4 = 150 ve 50 /1.4= 35. Gördüğünüz gibi arada çok “ bokeh “ farkı var. Fakat iki lens arasındaki fiyat farkı’ da karşılaştırılamaz. Ayrıca 600mm ile model çekerken aradaki mesafe uzaklığı sebebi ile cep telefonu ile iletişim kurmak zorundasınız. Yani tam boy bir fotoğraf çekmek için uzaklaşmanız gerekecek olan mesafe çok büyük olacaktır.

Birde “ bokeh “ uygulamasını Manuel Mod’da yapmamızın gerekliliğidir. Bunların haricinde bulanıklığı (bokeh etkisi) taklit etmeyi yazılım ortamında (Photoshop vs.) deneseniz de tam olarak yaratmanız mümkün olmamaktadır. Ancak Photoshop ile siyah fon üzerinde renkli ışık daireleri eklenerek oluşmuş olan fotoğrafları sıklıkla görebiliriz.

Sonuç Olarak ” Bokeh ” için net alan derinliğini küçük tutup arka planı fokus alanından mümkün olduğunca uzaklaştırmak.

Net alan derinliğini azaltıp nesneyi arka plandan ayırmak için;

1- Odak uzaklığı büyük olan lensleri kullanın.

2- Objektifte küçük f (diyafram) değerleri seçin.

3- Obje ye mümkün olduğunca yaklaşmaya çalışın.

4- Obje ile arka plan arasındaki mesafeyi mümkün olduğunca uzun tutun.

https://fotopanorama360.com/fotografta-bokeh-nedir/