Bir süre önce, TimeLapse yapmanın tüm inceliklerini görmüştük. Bugün de sizlerle birlikte HyperLapse konusunu inceleyeceğiz. TimeLapse’dan farkı nedir, ihtiyaçlarımız nelerdir, çekim süreci ve çekim sonrası işlemleri inceleyeceğiz.
Hadi buyurun…
TimeLapse videosunu izlemediyseniz, ekranda gördüğünüz linki tıklayarak izlemenizi tavsiye ederim. Çünkü bu videoda vereceğimiz bilgiler, timelapse videosunda verdiğimiz bilgilerin üzerine koyarak devam edecek.
Öncelikle, iyi bir hyperlapse yapmak için nelere ihtiyacımız var ona bir göz atalım.
İhtiyaçlar:
1) Fotoğraf makinası. DSLR veya aynasız makinaya ihtiyacımız olacak.
2) Tripod: Timelapse çekerken olmazsa olmazlardan birisi olan tripod, hyperlapse çekerken kritik ekipman olmaktan çıkıyor. Tripod kullanabileceğimiz gibi bir monopod veya gimbal da kullanabiliriz. Hatta hatta tamamen el çekimi yapabiliriz. Bu kararımıza biraz yapacağımız çekimin içeriği etki edecek. Ne demek istediğim birazdan daha netleşecek.
Planlama
Bildiğiniz gibi timelapse’i oluşturan iki temel bileşen vardı. Bunlar kadraj içerisindeki sabit ögeler ve hareketli ögelerdi. Fotoğraf makinamızı yerleştirdiğimiz bir açıdan, zaman aralıklı olarak fotoğraf çekiyor ve sabit ögelerin etrafından hareketli ögelerin akıp gitmesini kaydediyorduk.
Hyperlapse çekiminde ise bu sahneye bir parametre daha ekleniyor. Bu sefer fotoğraf makinamız da hareketli yani çekim açımız değişken.
Bu durumda, kareler arası koordinasyonu kaybetmememiz ve çekimin güme gitmemesi için planlama aşamasında dikkat etmemiz gereken en önemli konu referans noktası haline geliyor.
1) İlgi merkezinde referans noktası: Peşpeşe yapacağımız çekimlerde, belirli bir ilgi merkezini kendimize referans almalı ve tüm hareketimizi o ilgi merkezi referans ile gerçekleştirmeliyiz. Hatta ilgi merkezi bir bina gibi, bir heykel gibi büyük bir kütle ise ilgi merkezi üzerinde bir referans noktası tespit etmeliyiz.
2) Vizörde referans noktası: Çekim sürecinde, ilgi merkezi üzerinde tespit ettiğimiz referans noktası ile vizörümüz veya lcd ekranımızda tespit edeceğimiz bir referans noktası ile çakıştırarak çekimler yapmalıyız. Böylece, ilgi merkezinin sürekli olarak kadrajın aynı yerinde olmasını sağlayacağız ve kareler arasında koordinasyonu gerçekleştirmiş olacağız.
Bunu sağlamanın en kolay yolu, fotoğraf makinanızın vizörü veya lcd ekranı üzerinde kılavuz çizgi gösterme özelliğini açmak. Böylece kılavuz çizgilerin ve hatta neklik noktasının kesişim noktalarını referans noktası olarak kullanabiliriz. Elbette tüm çekim boyunca netlik noktasının yerini değiştirmememiz gerekiyor.
3) Rota: Hyperlapse çekimimiz sırasında fotoğraf makinamızın da hareketli olacağını söylemiştik. Fotoğraf makinamızın talip edeceği rotaya, tercihen belirgin olan bir rotaya, planlama aşamasında karar vermek durumundayız. Bu bir kaldırım taşı, yol çizgisi, yer kaplaması derz çizgisi gib bir şey olabilir.
4) Adım: Fotoğraf makinamız ile ilk kareyi çektiğimiz noktadan, son kareyi çekene kadar, belirlediğimiz rota üzerinde hareket edeceğiz. İşte bu hareketin düzgün bir şekilde hyperlapse projesine yansıması için iki nokta arasındaki mesafeyi çekeceğimiz kare sayısına bölerek, her bir adımda fotoğraf makinamızı ne kadar öteleyeceğimizi bulmamız gerekecek.
Ya da örneğin rota üzerinde kaldırım taşı, yer karosu gibi kendiliğinden bölümlenmiş çizgiler varsa, bu çizgileri kullanarak adım ötelemesini gerçekleştirebilir ve sonuçta ortaya çıkan kare sayısına göre hyperlapse projemizin uzunluğunu belirleyebiliriz.
5) Kare sayısı: Hyperlapse proje videoumuzda saniyede 30 kare kullanalım. Neden bu değeri seçtiğimizi timelapse videosunda anlatmıştım. Tekrara girmeyeceğim. Dileyenler o videoya dönüp bakabilirler.
Bu durumda kare sayımızı bulmak için kullanacağımız formül
Kare sayısı = Hyperlapse video toplam süresi (sn) / 30
Veya
Hyperlapse video süresi = çektiğimiz toplam kare sayısı x 30
Örneğin 10 saniyelik bir hyperlapse video üreteceksek x saniyede 30 kare kullanılacağı için toplamda 300 kare fotoğraf çekmemiz gerekecek.
Yada 150 metrelik bir mesafeden 1 metrelik adımlarla yaklaşarak hyprelapse videomu oluşturacağım. O halde
Kare sayısı = 150 metre/ 1 metrelik adım = 150 kare
Hyperlapse video süresi = 150 kare / 30 fps = 5 sn.
6) Plan sayısı: Fotoğraftaki kadraj kavramını kabaca videoda plan olarak algılayabiliriz. Nasıl ki aynı yerden aynı açıda bir veya birkaç fotoğraf çekiyor ve açımızı değiştiriyorsak, videoda da plan değişikliği yapmalıyız. Aynı ilgi merkezinin uzun bir hyperlapse videosu sıkıcı olabilir.
Makine Ayarları ve Çekim
1) Işık ayarlarınızı manuel veya diyafram öncelikli olarak yapın: Başarılı bir hyperlapse çekmek için, çekim süresi içerisinde oluşması muhtemel ışık değişikliklerini yönetebiliyor olmamız gerekli.
Bunu sağlamak için, makinamızı manuel moda alın. Diyafram değerinize karar verin. Böyle bir projede, alan derinliğinin geniş olması yaygındır. Bu nedenle f/8-f/16 arasında kısık bir diyafram değeri seçilebilir. Diyaframa bağlı olarak perde hızınızı ve ISO değerlerinizi manuel olarak ayarlayın. Bu değerlerin tüm çekim boyunca değişmeyeceğinden emin olun.
Ortamdaki ışık değişimi çok keskin ve hızlı ise örneğin gün batımında gün ışıklarından gece ışıklarına dönüm, ışık titremesi denilen (flicker) şeyler oluşabilir. Bunu minimize etmek için, ışık ayarınızı diyafram öncelikliye de ayarlayabilirsiniz.
2) Netlik ayarlarınızı otofokus ile yapın: Fotoğraf makinanız hareketli olacak ve her karede çekim açınız değişecek. Bu nedenle her karede tekrar netlik yapmalısınız. Bu nedenle otofokus modunu kullanın.
3) Fotoğraf en boy oranını değiştirin: Fotoğrafın 2×3 veya 4×3 gibi standart en boy oranına karşılık videonun en yaygın kullanılan boy oranı 16×9 dur. Fotoğraflarımızı 2×3 veya 4×3 çekersek, video yaparken krop yapmak zorunda kalacağız demektir. Eğer fotoğraf makinanız destekliyorsa 16×9 oranını seçin. Desteklemiyorsa, sonradan krop yapmanız kaçınılmaz olacaktır.
4) Fotoğrafın boyutlarını değiştirin: Günümüzde yaygın video boyutları HD 1920×1080 ve 4K 3840×2160 pixeldir. Fotoğrafların, makinanın izin verdiği ölçüde büyük çekilmesi bu şartlar altında bize bir avantaj sağlamayacaktır. Bu nedenle, makinanızın izin verdiği ölçüde 1920×1080 pikselin altına düşmeyecek şekilde boyut ayarını değiştirin.
5) JPG çekin: birkaç saniyelik video oluşturmak için yüzlerce kare fotoğraf çekeceğiz. RAW formatında çekmek hem hafıza kartına, hem hard diske, hem de işlerken makinanıza büyük yük olacaktır. Bu nedenle, JPG çekerek bu yükü hafifletin.
6) Zoom lens kullanıyorsanız odak uzaklığını sabitleyin: Prime lens kullanıyorsanız sorun yok ama zoom lens kullanıyorsanız çekim sırasında odak uzaklığının değişmemesi için odak uzaklığını sabit bir değere getirin ve değişmediğini sık sık kontrol edin.
7) Duruma göre tripod/monopod kullanın veya elle çekim yapın: Fotoğraf makinamız hareketli olacağı için tirpod kullanmak külfetli olabilir. Bunun yerine monopod veya elle çekim yapabilirsiniz. Ancak buradaki kritik nokta, ilgi merkezindeki referans nokta ile vizördeki referans nokta her karede çakışmalı, fotoğraf makinası her zaman ufuk çizgisine paralel olmalı ve fotoğraf makinasının zemine olan mesafesi mümkün olduğunca eşit olmalıdır. Tripod ve monopod ile bunlar daha kolay sağlanabilir ancak sürekli yer değiştirme yapılacağı için biraz zahmetli olabilir. Elle veya gimbal ile yapılan çekimler daha pratiktir. Örneğin bütün çekimleri ayakta durarak ve makinayı göz hizasına getirerek yapmak bir standart sağlayabilir.
8) Çekiminizi yapın ve başka plana geçin: Çekim süresince ayarları değiştirmeyin. İstenilen kare sayısına ulaşılıp çekim bitince, yeni bir plana geçin ve ilk adımdan itibaren tekrar uygulayın.
Video Oluşturma:
1) Fotoğrafları hazır hale getirin: Fotoğraflarınızı Lightroom veya Photoshop gibi bir yazılıma atarak, ihtiyaç duyuluyorsa boyutlarını, en boy oranını, formatını düzenleyin. Işık düzeltmeleri yapmanız gerekiyorsa yapın. Lightoom kullanacaksanız ve Lightroom öğrenmek istiyorsanız ekranda linkini verdiğim eğitim serisi size yardımcı olacaktır.
2) Video oluşturma yazılımı edinin: Fotoğraflardan video oluşturmak için bir yazılıma ihtiyacınız olacak.
Timelapse videosundan sonra video oluşturma konusunda birçok soru aldım. Bu nedenle bugün sizlere hiç video üretme tecrübesi bile olmayan kişilerin 20-30 dakikada öğrenerek şahane videolar üretebileceği bir yazılımdan bahsetmek istiyorum: Movavi Video Editor Plus 2020
Yazılımın arayüzü Türkçe ve son derece kullanıcı dostu.
Video tecürbesi olmayıp da profesyonel görünümlü videolar hazırlamak isteyenler için ideal bir yazılım. Geçiş efektleri, stiller, görüntü içerisinde görüntü oluşturmak, videolara metin eklemek gibi onlarca kullanışlı özelliği var.
Hyperlapse oluştururken elle çekim yaparsanız, yazılımın dengeleme özelliğini kullanarak daha stabil ve güzel görünen hyperlapse videolar hazırlayabilirsiniz. Videonuza yazılımla birlikte gelen telif hakkı problemi olmayan onlarca müzik parçası veya ses efektinden birisini de ekleyebilirsiniz.
Son derece hızlı ve pratik kullanımı olan bu yazılıma ulaşmak için aşağıda vereceğim linki kullanarak ulaşabilirsiniz. Yazılımın fiyatı da çok uygun. Üstelik yine aşağıda verdiğim indirim kodunu kullanırsanız, bu fiyat üzerinden %30 indirim kazanıyorsunuz. Bütün bu özellikleri bir arada toplayan, hem Windows hem de Mac işletim sisteminde çalışan böyle bir yazılıma %30 indirimle sahip olma fırsatını kaçırmamamızı öneririm.
3) Özel bir dizin kullanın:Fotoğraflarınızı, çekim sırasını bozmadan bir dizine atın.
4) Süreyi ayarlayın: Planlama aşamasında saniyede kaç kare çekeceğimizi planlamıştık. Bu örnekte saniyede 30 karelik bir video oluşturmaya karar vermiştik. O halde her bir fotoğrafımızın gösterilme süresi 1saniye=100 milisaniye/30 yani 33 milisaniye olacaktır. Kullandığınız yazılımda her bir karenin süresini ayarlayın.
5) Kareler arası geçişi ayarlayın: Video yazılımları kareler arası geçişlerde muhtelif transition efektleri sunarlar. Ancak time lapse projesinde geçiş düz olmalıdır. Yani seçilecek transition CUT veya NONE olmalıdır.
7) Videonuzu oluşturun: Tüm ayarlamaları yaptıktan sonra render ederek videonuzu oluşturun. Sonucu izleyin ve gerekiyorsa zaman ayarlarını yeniden yapın.
Bu yazımızda bir hyperlapse projesi ortaya çıkarmak için ihtiyaçlardan tutun, planlama aşaması, ayarlar, çekim aşaması ve sonrasında video oluşturma aşamasına kadar tüm süreci inceledik. Umarın faydalı olmuştur, umarım bilgi dağarcığınıza yeni birşeyler katabilmişimdir. Bu bilgileri kullanarak güzel hyperlapseler üretmek için bol bol denemenizi, her seferinde daha iyisini hedeflemenizi temenni ediyorum.
